Piaggio Vespa Tarihçesi
Bugün sizlere bir motosiklet hayranı olarak BMW’den sonra en çok sevdiğim marka olan Piaggio Vespa Tarihçesi ve üreticisinin kaynağından kısaca Vespa model tarihini anlatmak istiyorum. Bu makale biraz uzun olabilir ama umarım fazla sıkılmadan okursunuz.
Piaggio şirketi 1884 yılında 20 yaşındaki Rinaldo Piaggio tarafından Cenova’da kuruldu Şirket talaşlı kereste imalatından gemi tertibatı üretimine ve daha sonra da önce Finale Ligure fabrikasında ve ardından Pontedera’da (Toskana) o dönemde tahta ve brandadan yapılan uçak ve deniz uçağı üretimine geçti.
Piaggio ülkenin en büyük uçak üreticilerinden biri oldu. Bu nedenle Finale ve Pontedera tesisleri stratejik hedefler olarak değerlendirilerek 2. Dünya Savaşı’nda bombalandı. Öncesine baktığımızda 1915 yılında Piaggio Aero motorlarını ve Piaggio marka sertifikalı uçaklarını il kez fabrikadan uçuş pistine çıkardı.
1922 yılında Piaggio P1 modeli göklerde görünmeye başladı ve Rekor başarılara imza attı. Piaggio tüm Dünya üzerindeki gelişim rüzgarına ayak uydurarak 1928 yılında Aerodinamik araştırmalar ile ürünlerinin gelişimine katkıda bulunur.
1937 yılında Piaggio savaşta Ülkesine çok büyük katkı sağlayacak olan Piaggio P108 modelini tanıttı. Bu uçak şirketin üretmiş olduğu ilk dört motorlu uçak olarak Piaggio tarihinde yerini aldı.
Piaggio’nun uçak üretim tarihi ile sizleri fazla sıkmak istemediğim için Bu linki tıklayarak devamını okuyabilirsiniz..
1946’da İtalya’nın savaş sonrası yeniden inşasına başlandığı dönemde ana Pontedera fabrikasının yeniden yapımı, kişisel mobiliteye odaklanarak binanın tamamen dönüştürülmesinde karar kılan Rinaldo’nun iki oğlundan Enrico’ya verildi. En yetenekli havacılık mühendisi Corradino D’Ascanio’nun olağanüstü tasarım çalışması sayesinde Enrico kitle pazarına stil sahibi bir araç sunarak bu amacına ulaştı.
Buluşun sahibi dahi mühendis “Paperino” (Donald Duck) olarak bilinen prototipten yola çıkarak bunun üzerinde bir dizi devrim niteliğinde değişiklik yaptı. Tekerin doğrudan şanzımandan çalışmasıyla tahrik zincirini ortadan kaldırdı, vites kolunu gidona yerleştirdi, monokok bir gövde tasarladı ve sürücüyü korumak için kaporta ekledi. 1946 Nisan ayında MP6 prototipi şeklini aldı. Prototipi ilk kez gören Enrico Piaggio şunları söyledi: “Sembra una vespa! (yaban arısına benziyor). Kilometre saati, yan sehpa ve şık beyaz şeritli tekerler ve benzeri lüks opsiyonel özelliklerin yer aldığı ilk Vespa 98 cc modelin seri üretimi için onay verdi.
Fikrin dahiliğini anlayanlar ve her zamanki gibi kuşkuyla yaklaşanlardan ikinci olanı bir süre sonra fikirlerini değiştirecekti. Üretim kısa zaman içinde arttı: İlk yılki 2.484 scooter 1948’de yeni Vespa 125 ile toplamda 19.822’ye ulaştı. 1950’de ilk kez Almanya’da ruhsat almasıyla birlikte üretim sayısı 60.000 araca ulaştı. Üç sene sonra 171.200’e yükseldi ve Amerika ve Asya dahil dünya çapındaki Piaggio servislerinin sayısı on binin üzerine çıktı. Bu büyüleyici dönem sadece başlangıçtı: Vespa kısa süre sonra 13 ülkede üretime geçecek ve dünya çapında 114 ülkede satışa sunulacaktı.
Binlerce kopya ve imitasyonu yapılan Vespa 1953’te “Roman Holiday” filminde Audrey Hepburn ve Gregory Peck ile rol alarak 500.000. modelinin üretimini kutladı 1956’da sevkiyatlar 1 milyon seviyesine ulaştı.1960 yılına kadar 2 milyona, 1970’de 4 milyona ve 1988’de ise 10 milyonun üzerinde bir rakama ulaştı.Bugüne kadar Piaggio 18 milyonu aşkın Vespa sevkiyatı yaptı.Bu başarıya 1963’te Vespa 50 ile yıllar boyunca miti yeniden canlandıran onlarca model gibi efsane haline gelen scooter’lar katkıda bulundu.1955’deki Vespa 150 GS saatte 100 km’ye çıkan ilk “spor” model olurken arkasından 1965’te 180 SS geldi. 1968’deki 125 Primavera ise dünya tarihinde iz bırakan bir jenerasyonun sembollerinden biri haline geldi. 1968’deki 180 Rally ile yeni ve daha güçlü ön far piyasaya sürülürken, 1970’de 50 Elestart ise elektrikli marş sistemiyle tanışmamızı sağladı ve gösterişli 1972 model 200 Rally ise dünyayı keşfe çıkan gezginlerin Vespa’sı oldu. Şimdi konuyu daha fazla uzatmadan Vespa Tarihine doğru bir yolculuğa çıkalım mı?
Nisan 1946’da, bu harika yeni, işlevsel ve yenilikçi seyahat şekli Roma’daki Golf Kulübünde ilk kez halka sunulmuştu. Koruyucuda, önceki Piaggio Uçak ambleminin yerini alan yeni logo kabartma olarak yer alıyordu. Vespa anında başarı kazanmıştı ve halk arasındaki merak, şaşkınlık ve hatta kuşkucu bakışların yanında geniş bir basın ilgisi ile karşılanmıştı. İlk Vespa satışları, küçük bir bayi ağıyla yürütülüyordu ve standart modelin fiyatı 55.000 liret iken, lüks versiyon 66.000 lirete satılıyordu.
Vespa 98 Corsa özellikle Dünyaya bu küçük scooter’ın yarışlarda rekabete girebilecek kapasiteye sahip olabileceğini göstermek için üretilmişti. İtalya’nın caddelerinde ve meydanlarında arı gibi çoğalan Vespa’lar Enrico Piaggio’yu pistte kazanabilecek agresif bir motosiklet üretmesi için motive etmişti. Vespa 98’i bir yarış pistinde ilk kez süren Giuseppe Cau olmuştu ve Cau 1947’de Monte Mario Yokuş Tırmanma yarışını zaferle tamamlamıştı. Vespa 98 Corsa (Pist Modeli) hız için üretilmişti ve yenilikçiliği temsil ediyordu. Gövde çelik şasi ile elde üretilmişti. Kampana frenleri soğutma için arka hava menfezlerini içeriyordu. Üç vitesli bir şanzımanı vardı, bu şanzıman gaz kelebeği kontrolünü sağlıyordu ve soğutma işlemi cebri havalandırma ile gerçekleşiyordu. Orijinal olarak kırmızı renkteydi, bu yüzden bu model aynı zamanda küçük “Ateş Topu” olarak da bilinir.
Vespa 98’in ikinci serisinden 16.500 adet üretilmişti. Bu model hem estetik hem de teknik özellikler açısından kendisinden önceki modele göre önemli iyileştirmeler sunuyordu. Savaş sonrasının çok kötü durumdaki yol koşulları nedeniyle son derece olası olan lastik patlamasına karşı bir stepne sunuyordu ve bu son derece işlevsel unsur kısa sürede Vespa’nın en çok tanınan tasarım özelliklerinden biri haline gelmişti. Vespa 98 yeni ve iyileştirilmiş bir far ve Piaggio’nun havacılık işini hatırlatan metalik gümüş rengi ile satışa sunulmuştu. Dergilerde bir Vespa 98 satın almak için 8 aylık bir bekleme listesi olduğu yazıyordu: bu noktada bir karaborsa ortaya çıkmıştı, bu piyasada Vespa başlangıç fiyatının iki katına satılıyordu, hatta 125.000 liretlik bir fiyata ulaşıyordu.
1949’da Vespa ilk kez uçak yapımında kullanılan alüminyum alaşımdan yapılan bir yarış şasisi ile üretilmiş ve perçinleri, alaşım jantları ve 40’lar için son derece gelişmiş bir teknolojiyi kullanarak monte edilmişti. Yakıt deposu ve gidonun konumu sürücüye daha fazla bağımsızlık sağlıyordu, bu da yüksek hızla sürüşün optimize edilmesini sağlıyordu. Vespa 125cc Corsa 1950’de pek çok yarışa katıldı ve pek çok prestijli zafer kazandı, sürücüler Giuseppe Cau ile Dino Mazzoncini Bologna Grand Prix’inde ilk iki sırayı aldılar; aynı yıl Cau 38 yarış numarası ile Vespa 125’ini sürerek Perugia Pist Yarışını da kazandı. Piaggio tarafından birkaç prototipin yanında dünya çapında sadece altı kopyası üretilmişti.
1948’de Piaggio yeni bir Vespa tanıttı. 1946 ile 1947 arasında, 1183 adet 125cc Vespa yurtdışına satılmış ve pazarlanmıştı (özellikle İsviçre’ye). 1947 sonunda, Enrico Piaggio Vespa 98cc’nin üretimini tamamen durdurmaya ve İtalya pazarı ve uluslararası pazarlarda sadece 125 cc modelle devam etme kararı aldı. Modele uyarlanan yenilikler arasında ön süspansiyon kolu ve motora daha kolay erişime izin vermesi için yukarı kaldırılan motor kaputu ve diğer mekanik bileşenler yer alıyordu. Günümüzde Piaggio Müzesinde sergilenmekte olan 1949 modeli Vespa’nın bir sonraki serisi yeni soğutma sistemi ve yenilenen şanzıman kontrolleri ile daha da iyi görünüyordu.
Vespa’nın sportif imajını desteklemek için, Piaggio bu kez yeni rekorlar kırmaya odaklanmıştı. 7 Nisan 1950’de, Fransa’daki Montlhery pistinde, motosikleti sırayla süren üç sürücüyle yapılan 10 saatlik testte Vespa 100 mil yarışında (ortalama 129,7 km/sa hızla), 500 mil yarışında (ortalama 123,9 km/sa hızla) ve 1.000 km yarışında (ortalama 124,3 km/sa hızla) dünya rekorunu kırmıştı. 10 saatte Vespa’lar 1.049 kilometre (652 mil) yol kat etmişlerdi. Alaşım şasili 1949 Vespa 125 “pist modeline” çok benzer bir motosiklet ile, Mazzoncini pist yarışlarında harika sonuçlar elde etmiş, Genoa Pistinde, zorlu Lambretta’yı geride bırakarak scooter sınıfında zafer kazanmıştı.
1951’de Vespa en prestijli rekorunu kırdı: en hızlı kilometre. 9 Şubat’ta Roma otoyolunun 10. ile 11. kilometresi arasında (Ostia yakınlarında), Corradino D’Ascanio tarafından tasarlanan ve Dino Mazzoncini tarafından kullanılan, iki karşılıklı pistonlu (17,2 hp ve 9500 dev/dak) bir Vespa motoru, en hızlı kilometre rekorunu ortalama 171,1 km/sa (106,25 mil/sa) hızla 21,4 saniye içinde kırdı.
1948’dekine çok benzer şekilde, 1951’de de iyileştirilen teknoloji ve estetik nedeniyle satışlar artıyordu. 1951 modeli aynı zamanda Audrey Hepburn ile Gregory Peck’in Roma’da yaşadıkları aşkı anlatan unutulmaz romantik film Roma Tatili’nde sinemada ilk kez boy göstererek ün kazanmıştı.
Estetik açıdan Vespa 125’e çok benzeyen “Altı Gün” modeli etrafını saran bir koruyucuya sahip yakıt deposu ve daha büyük bir karbüratörü barındıran sağ çantası ile diğer modelden ayrılıyordu. Bu isim, dokuz altın madalya kazanılan, 1951’deki Yirmi Altıncı Uluslararası Altı Gün yarışlarına katılmasından geliyordu. Piaggio Yarış Ekibi aşağıdakilerden oluşuyordu: Biasci, Cau, Crabs, Mazzoncini, Merlo, Nesti, Opesso, Riva, Romano ve Vivaldi. Vespa 125 “altı gün” aynı zamanda İtalyan Vespa motosikletler kullanan üç sürücünün (Giuseppe Cau, Miro Riva, Bruno Romano) hakimiyeti altında geçen Federation 1951 İtalyan Motosiklet Federasyonu yarışında da zafer kazandı.
Vespa U scooter’dan sadece 7.000 adet üretilmiştir, bu da koleksiyon sahipleri tarafından en çok aranan modellerden biri olmasını sağlamıştır.
1953’te ekonomik bir model olarak tasarlanan – “U” harfi yararlı araç anlamına geliyordu – bu model, Lambretta’nın rekabetine karşı çıkmak için üretilmişti ve piyasada 110 dolara satılıyordu.Far ilk kez, ön çamurluk yerine gidonların hizasına monte edilmişti.
Vespa yandan sepetli motosiklet 1948 sonları ile 1949 başlarında yaratılmıştı. Yandan sepetli Vespa uzun mesafelerde dengeli ve konforlu bir seyahati mümkün kılıyordu. Yan sepet çelik sacdan yapılmıştı ve elle monte ediliyordu ve Vespa’ya tek bir boru ile bağlanıyordu. Karlı zeminlerde ve dik yokuşlarda bile mükemmel performansı ile övgü alan bu yandan sepetli model arka tarafında küçük bir bagaj ve uzun yollardaki ek kullanışlı özellikleri sayesinde konfor ve ek kapasite ile özdeşleşmişti.
GS 150 sadece Vespa için değil, bir bütün olarak piyasanın tümü için scooter tarihinde bir dönüm noktası olmuştu. Dünyada üretilen en güzel scooter olarak hatırlanmaktadır ve günümüzde son derece revaçtadır. 1950’lerde pazar da değişmiş ve Vespa genç insanların kendilerini diğerlerinden ayırt edebilecekleri bir sembol haline gelmişti. Seri üretim piyasası için bir motosiklet ilk kez daha sessiz bir motorla ve nefes kesen bir performansla sunuluyordu. Vespa 150 GS Piaggio yarış ekibinin deneyiminin doğrudan bir sonucu olarak sportif özelliklere de sahipti. Motor doğrudan silindire açılıyordu ve 7500 dev/dak’da 8 hp güç üretebiliyordu, şanzıman ise dört vitese sahipti. Uzatılmış sele ve 10 inçlik büyük jantlar Vespa serisinin tamamen diğerlerinden farklı olmasını sağlıyordu. Bu modelin seri üretim öncesi bir versiyonu günümüzde Piaggio Müzesi’nde sergilenmektedir.
1956’da, ilk modelin doğuşundan on yıl sonra, Pontedera’daki fabrika bir milyonuncu Vespa satışını gerçekleştirdi. Vespa’nın başarısı tüm beklentilerin ötesindeydi: efsanevi scooter şimdi üç versiyon halinde sunuluyordu: 125cc, 150cc ve 150cc GS. Vespa 150 iyileştirilmiş bir performans sunuyordu ve aynı zamanda gidonların epey üzerine monte edilen farı ile öne çıkıyordu. Vespa 150’nin 1956’daki satış fiyatı 148.000 liretti.
Ellilerde, Piaggio’nun Fransa’daki lisans sahibi (ACMA) tarafından işbirliği yapılan Fransa Savunma Bakanlığı askeri kullanım için bir araç geliştirilmesini istemişti. Sonuçta elde edilen araç, 1956 ile 1959 arasında sadece 500 adet üretilen son derece özel bir Vespa olmuştu. Yabancılar Lejyonu ve Paraşüt Birliği tarafından kullanılan Vespa TAP’de 75 mm’lik bir top, ek mühimmat için taşıma kapasitesi, iki bidon yakıt ve küçük bir el arabası bulunuyordu. Yeşil ve çöl kumu renginde iki kamuflaj rengi ile üretilmişti. 115 kg ağırlığına karşın, Vespa TAP 66 km/sa hıza ulaşabiliyordu ve200 km’lik (124 mil) bir menzile sahipti.
Vespa’nın başarısının zirvesinde, Piaggio dört tekerlekli dünyaya ulaşmaya karar verdi. Arkada iki zamanlı bir motora sahip küçük bir otomobil olan Vespa 400’ü tasarlamak her zaman Corradino D’Ascanio’nun hedeflerinden biri olmuştu. 1957’de satışa sunulan bu modelden Piaggio tarafından 30.000 adet üretilmişti.
Gri ve bej olmak üzere iki renkte üretilen 1958 Vespa 125cc yeni bir çağın başlangıcını temsil ediyordu. Bu, gövdesi sac metalden iki yarım parçanın birleştirilmesi ile üretilen ilk Vespa modeliydi. Bu tür bir gövde endüstriyel üretim açısından önemli avantajlara sahipti ve 1958’den itibaren tüm modellerde kullanılmaya başlamıştı. Yeni tasarımla birlikte, yeni bir kompakt motor da kullanılmaya başlanmıştı.
Efsanevi Vespa 150 Gran Sport kendisini 1955’te VS1 modeli ile tanıtmıştı. Bu modelden uyarlanan VS5 versiyonunda özel bir hız göstergesi fanı ve entegre fren lambalı tamamen krom kaplamalı bir arka lamba bulunuyordu. Ayrıca iyileştirilmiş bir fren sistemine ve ön çamurluk üzerinde Piaggio armasına sahipti. Vespa 150 GS (VS5) modeli 1958 ile 1961 arasında üretilmişti ve hala üretilen motosiklet sayısı rekorunu (80.000) elinde tutmaktadır.
Vespa 150 (VBA) birkaç değişiklikle 1958’de tanıtılmıştı. Rengi kendisinden önceki modellere benziyordu (metalik mavi), ama yan paneller alüminyum hava menfezleri ile süslenmişti ve arka lamba daha büyüktü ve tamamen krom kaplamaydı. Bu model 1960’da Roma’daki Olimpiyat Oyunları sırasında satışa sunulmuştu ve şıklığı ve işlevselliği sayesinde büyük başarı kazanmıştı.
1962 yazında, muhtemelen dünyanın en değerli Vespa modeli olan scooter iki öğrenciyi taşımak için kullanılıyordu: Santiago Guillen ve Antonio Veciana. Bu iki delikanlı sürrealizmin ustası Salvador Dali ile buluşmuşlardı. Çağdaş bir tarihçeyi yazdığı sırada, Dali Vespa’nın gövdesini süslemiş ve imzasını ve eşi ve ilham perisi olan Gala’nın adını eklemişti. Bu motosiklet 1999 yazında Girona’da (İspanya) “Eurovespa” sırasında, “Motosiklet Sanatı” sergisinde sergilenmiş ve Giovanni Alberto Agnelli tarafından büyük bir nezaketle Piaggio Müzesi’ne bağışlanmıştı.
Vespa genç sürücüler arasında son derece popüler olmuştu, gençler bakımı kolay olduğu ve estetik açıdan çekici olduğu için Vespa’yı tercih ediyorlardı. Daha geniş bir kitleye hitap etmek için, Piaggio “Genç, Modern… ve Belge Gerektirmez” olarak tanıtılan Vespa 50’yi tanıtmıştı. Bu Vespa 1963’te geçerli olan Otoyol Kurallarına göre plakasız ve 14 yaşından itibaren ehliyetsiz olarak kullanılabiliyordu. Vespa 50 Corradino D’Ascanio tarafından tasarlanan son scooter olmuştur ve 50cc Vespa tarihinde bir dönüm noktasını temsil etmektedir: 1964’ten bu yana 3 milyondan fazla 50cc modeli üretilmiştir.
Super Sprint 90 modeli kuşkusuz Vespa tarafından tasarlanan en orijinal modeldi. Koruyucunun boyutu küçültülmüştür ve üst kutudaki eşyalar sele ile gidonlar arasına yerleştirilmiştir. Vespa GS 1955’te olduğu gibi, stepne ayak koyma platformunun ortasına yerleştirilmiştir. Vespa 50’de olduğu gibi 90 SS de en çok aranan modellerdendir ve koleksiyon yapanların en sevdiği modellerden biridir.
Bu araç Richard Wyler, Margaret Lee ve Rosanna Tapados’un oynadığı “Dick Smart, Agent 2007” filminde kullanılmıştır. Bu, Piaggio ve İngiliz Alpha Willis şirketi tarafından dönüştürülen bir Vespa 180 Super Sport modeliydi. Filmdeki scooter yolda sürülmenin, helikopter gibi uçmanın yanında bir denizaltı gibi kullanılabiliyordu.
125 VMA1 temel alınarak geliştirilen Vespa 125 “Primavera” satışa sunulduğu andan itibaren başarılı olmuştur. Performans, çevik yol tutuşu ve güçlü bir motor Vespa Primavera’nın altmışlarda bu kadar büyük başarıya kavuşmasının nedenleri arasındaydı. Primavera genç insanları hedefliyordu ve Piaggio bu motosikletin tanıtımı için “Bir Vespa ile istediğiniz kişi olabilirsiniz” sloganını bulmuştu. Sporu ve dışarıdaki yaşamı seven ve şehirdeki trafik yüzünden arkadaşları ile sosyalleşmeye geç kalmak istemeyen 16 yaşındaki gençleri hedef alıyordu. Bu scooter’ın ana özelliği, bir yolcu taşımayı daha da kolay hale getiren daha uzun şasisiydi.
Vespa Super Sport 180’in başarısının ardından, Piaggio tamamen yeni bir motor ve şasi kullanarak, gidon ve selede ise kozmetik değişikliklerle yeni bir üst seviye 180cc motosiklet geliştirmişti. 1968 ile 1973 arasında üretilen Vespa Rally 180 toplam olarak 26.000’in üzerinde üretilen motosikletle hala en başarılı modellerden biridir.
Fransa’da satışa sunulacak olan Vespa 50, Fransız düzenlemelerine uyması için dönüşümden geçirilmişti. Bu yeni scooter, Fransız yasalarına göre tüm iki tekerlekli araçlarda pedal bulunması gerektiğinden, Piaggio tarafından pedal takılabilecek şekilde uyarlanmak zorunda kalmıştı. Bu özel parça büyük ilgi görmüş ve bu modelin koleksiyon için uygun olmasına neden olmuştu.
1969’dan bu yana satışta olan Vespa 50 Special gidonlar, farlar ve arka lambalarda kozmetik değişikliklerle öncelikle gençlere yönelik olarak sunulmuştu. 1969’da, Vespa 50 Elestart da satışa sunulmuştu. Bu model Special ile aynı tasarıma sahipti, ama yenilikçi bir teknik uyarlamaya sahipti: elektrikli ateşleme. 1969’dan 1973’e kadar, Piaggio en ünlü kampanyalarından birini başlatmıştı: Vespa 50 Special’in başarısına atıfta bulunan “‘Vespalayan’ elmayı yer” kampanyası.
Özel olarak ihracat pazarı için tasarlanan Vespa ET3 125 sele, fan kapağı ve renk seçenekleri İtalyan ET3 ile aynı özellikleri taşıyordu. Özellikle Japonya’da popüler olan bu model, Japonya’da doksanların ortalarına kadar satışta kalmıştı.
Vespa ET3 Primavera üretilen 144.000 motosikletle özellikle başarılı bir modeldi. Vespa 50cc’ye benzer şekilde, gövdenin küçük boyutu çevik bir manevra kabiliyeti ve mükemmel bir yol tutuşu sağlıyordu. 70’lerde gençlere yönelik olarak geliştirilmişti ve kot kumaşından sele gibi detaylar içeriyordu.
Vespa 180’in büyük başarısından sonra, 1972’de Piaggio ilk 200cc modelini geliştirdi. Bu ürüne gösterilen tepki inanılmazdı, bir motosiklet teslim almak için insanlar aylarca bekliyorlardı. Estetik olarak, Vespa Rally 200 şasi ve mahfaza üzerindeki beyaz süslemelerle hemen tanınabiliyordu ve elektronik ateşleme ile zamanının en güçlü motoruna sahipti. 1972 ile 1979 arasında 41.700’den fazla Vespa Rally 200 modeli üretilmişti.
PX Vespa’nın bir temsilcisi olan ve 1977’te Paris’te “Yeni Serinin” tanıtımı için üretilen bu model, yıllar sonra Vespa T5’in lansmanı için elden geçirilmişti. Giant Vespa sanatçı Stefano Tonelli tarafından grafiti sanatıyla süslenmişti; bu fotoğraflar günümüzde orijinal kırmızı rengine geri döndürülen modelle birlikte Piaggio Müzesinde sergilenmektedir.
Vespa 90 temelinde tasarlanan 100 Sport modeli, Amerika pazarındaki mopedlerle ilgili yasal mevzuat nedeniyle geliştirilmişti. Özellikle arka lambaları daha büyüktür. 90 cc’den 100 cc’ye kapasite artışı silindir çapını arttırarak elde edilmişti.
1977’de Milano Fuarı’nda yeni Vespa PX 125 olarak sunulan bu model gençlere yönelik pazarda çok sevilmişti. Köşeli çizgileri ve daha büyük şasisi PX’in hemen tanınabilmesini sağlar. Tamamen yeniden tasarlanan gidonlar üzerinde bir hız göstergesi yer alıyordu. Bu model, teleskopik amortisörle güncellenen ön süspansiyonu nedeniyle son derece yenilikçiydi.
Bazı ülkelerdeki talepleri karşılamak üzere Piaggio daha hızlı bir 50 cc modeli geliştirdi. Standart modeldeki silindir çapı ve kursu korunurken, motor daha yüksek güç üretiyordu.
1985’te tamamen yenilenmiş ve yeniden tasarlanmış bir Vespa olarak geliştirilen 125 T5 Pole Position daha iyi performans sağlayan yeni bir motora sahipti. Agresif hatları, spoyleri, ön camı ve dijital devir göstergesi sportif karakterini güçlendiriyordu. Bu dönemde, Piaggio Japonya’dan gelen sert rekabetle boğuşmak gibi zor bir mücadelenin içindeydi.
Doksanların başında pek çok tutkunun taleplerini yerine getirmek için yeniden üretilen Vespa 50 Special, altmışlarda gençler arasında en popüler modeldi. Dünyanın her yerinde ilgi gören, 1991’deki bu özel model sadece 3.000 motosiklet ile sınırlanmıştı. 60’larda doğmamış olan genç sürücüleri hedefliyordu. Bu model efsanevi bir üründü, hatta New York’taki Museum of Modern Art’taki en prestijli konumda sergilenmişti. Bir Vespa 50 Special Revival modeli Christa Solbach (IVF Başkanı, Uluslararası Vespa Kulüpleri Federasyonu) tarafından büyük bir nezaketle Piaggio “Giovanni Alberto Agnelli” Müzesi’ne bağışlanmıştı.
Vespa yeni bin yıla şık çizgilerini ve diğerlerinden ayrılmasını sağlayan tasarımını kaybetmeden giriyordu. Ancak, yıllara dayanan tecrubesiyle, teknolojik açıdan daha yenilikçiydi ve konfor açısından yeni seviyelere erişmişti. Yeni Vespa nesli üç versiyonda mevcuttu: Çevre dostu 4 zamanlı 125cc motorlu Vespa ET4, modern ve güvenilir bir iki zamanlı motora sahip Vespa ET2 ve FAST (Tamamen Atomize Edilmiş Katmanlı Türbülans) motorundan güç alan Vespa ET2 Injection. Bu modeller, iki zamanlı doğrudan enjeksiyonlu motorlara sahip olan ilk iki tekerlekli araçlardı, böylece yakıt tüketimi %30’a ve emisyonlar %70’e kadar azalıyordu.
Bu model 2000 yılındaki Formula 1 Dünya Şampiyonası’ndaki zaferleri için Ferrari ekibini onurlandırmak için düşünülmüştü. Motosiklet Montezemolo, Todt, Schumacher ve Barrichello’nun isimleriyle özelleştirilmişti. Doğal olarak, Ferrari’nin kırmızı renklerine ve bir Ferrari’nin içini döşemek için kullanılanla aynı malzemeden üretilen deri bir seleye sahipti.
Mino Trafeli’nin yaratıcılığı ile yoğrulan ve biçimlendirilen Vespa PX gerçek bir sanat eseri haline gelmişti. Bu değerli Trafeli eserinin bir sergisi 2003 yılında Piaggio Müzesi’nde düzenlenmişti. Bu model, nesnesini uygunsuz bir şekle sokarak bozan sanatçı tarafından Müzenin koleksiyonuna bağışlanmıştı.
Bu 40 yıldan uzun süre boyunca, daha büyük “vespone” modelinin yanında sunulan küçük gövdeli model olan “vespino” modelinin, son derece modern bir tarzla ve teknik özelliklerle geri dönüşünü simgeliyordu. Vespa LX büyük başarı kazanan Vespa ET’nin (1996’dan bu yana satılan 460.000 motosiklet) yerini almıştı ve dört modern ve ekolojik motor boyutu ile sunulmuştu: 50Cc iki ve dört zamanlı, 125cc dört zamanlı.
Vespa GS’nin (Gran Sport), yani koleksiyon yapanlar ve tutkunlar tarafından hala peşinden koşulan bir hazine olan tarihteki ilk spor scooter’ın satışa sunulmasından elli yıl sonra, Vespa GTS 250 i.e. hız ve tarzın GS adı altında bir araya gelmesini yeniden sağlayarak zamanının en hızlı, en güçlü ve en yüksek teknolojiye sahip Vespa modeli oluyordu. 2011 Kasım’ından bu yana, Vespa GTS dört supaba ve elektronik enjeksiyona sahip, sıvı soğutmalı, avangart, son derece güçlü bir motorla “büyüyerek” 300 sınıfına geçmiştir. Vespa GTS’nin frenlemesi üstün bir çift diskli fren sistemi ile sağlanıyordu.
İki tekerlek dünyasındaki mutlak efsanelerden birini anmak için tasarlanan Vespa LXV ve Vespa GTV biçim ve işlev bakımlarından 50 ve 60’ların tarzının en belirgin unsurlarını tekrarlamakta ve yeniden yorumlamaktadır. 125 ve 250 cc motorlarla sunulan Vespa GTV tıpkı 1946’daki orijinal prototip gibi çamurluğun üzerine monte edilen bir farla öne çıkmaktadır. 50, 125 ve 150 cc seçenekleriyle sunulan Vespa LXV, 1960’ların Vespa’larının düzgün, özlü hatlarından ilham almaktadır ve açık gidonlar ve iki parçalı bir sele ile karakterize edilen şık, minimalist bir görünüme sahiptir.
Bu model, Vespa’nın şirketin altmışıncı yıldönümünü kutlamak için tutkunlarına vermeye karar verdiği hediyedir. Üst kalite malzemeleri ve özel son kat işlemesi ile, bu benzersiz sınırlı sürüm model sadece 999 motosiklettten oluşan bir seri olarak üretilmiştir ve Vespa’nın uzun geçmişindeki dönüm noktalarından biri olmaya yazgılıdır.
Önceki yılın sportif “Vespino” modelinin karakteri yepyeni bir model olan Vespa S tarafından tamamıyla yeniden ortaya çıkarılmıştır. Tarzların ve anıların bu büyüleyici birleşimi, tüm Vespa’ların en genç ve en sportif olanlarının ruhlarını günümüzde canlı tutmaktadır. Vespa S katı bir şekilde minimalist olan görünümünü, 50 Special ve Vespa Primavera gibi 1970’lerin efsanevi modellerinden almaktadır.
GTS 300 Super Vespa’nın özel şıklığını, 250 cc üzeri motosiklet sınıfına taşımaktadır. Klasik, benzersiz Vespa tarzı belirgin bir şekilde sportif ve modern bir kişilikle birleşerek, pürüzsüz Vespa hatlarına kararlı bir şekilde sert bir görünüm katmıştır. Sportif tasarımıyla, Vespa GTS 300 Super Vespa markasının tarzını, kullanışlılığını, güvenliğini ve sağlamlığını bir araya getirmektedir. Yeni 4 supaplı zamanlaması ile bu yeni ve enerjik küçük motorun iki zamanlı rakiplerini kıskanmasını gerektirecek hiçbir şey yoktur (4,35 hp güç ile, piyasadaki en güçlü 50 cc dört zamanlı modeldir), buna karşın tüketim ve emisyon rakamları bir dört zamanlı motorla aynıdır.
Yeni 50cc, dört zamanlı, dört supaplı motor Vespa tarihinde “efsane” statüsünde yer alan bir motor boyutunun yeniden keşfedilmesini sağlamıştır. Yeni 4 supaplı zamanlaması ile bu yeni ve enerjik motorun iki zamanlı rakiplerini kıskanmasını gerektirecek hiçbir şey yoktur (4,35 hp güç ile, piyasadaki en güçlü 50 cc dört zamanlı modeldir), buna karşın tüketim ve emisyon rakamları bir dört zamanlı motorla aynıdır. Bu yeni motorla, Vespa altmış yıldan uzun süredir devam eden teknolojik üstünlüğünü bir kez daha ortaya koymaktadır.
2014’te, Vespa GTS en gelişmiş teknolojiye sahip elektronik sürüş destek sistemlerinin kullanılmasıyla yeni ve güçlendirilmiş bir model olarak ortaya çıkmıştı: 2 kanallı ABS frenleme sistemi ve ASR çekiş kontrolü. Böylece Vespa geçmişine daima damga vurmuş olan teknolojik üstünlüğünü bir kez daha doğrulamış ve dünyanın en modern, gelişmiş ve güvenli iki tekerlekli araçlarından birini sunmuş oluyordu.
2015 yılını – Giorgio Armani’nin kuruluşunun 40. yıl dönümü ve Piaggio Grubunun 130. doğumgünü – kutlamak üzere, Emporio Armani Vespa 946’nın özel bir versiyonunu tasarlamıştı. Armani’nin imzasını oluşturan dingin renk paletine uygun olarak, tasarımcı proje için sadece belirli ışık koşulları altında görülebilen gizli yeşil tonlarıyla grilerin özel bir karışımını önermişti. Metal parçalar saten bir son kat boyaya sahiptir ve gövdenin son kat dokunuşlarına uygun bir opak etki yaratırlar. Yan tarafta “Emporio Armani” kelimeleri yer alırken, markanın ikon haline gelen kartal logosu farın üzerinde bulunur.
Yetmişinci yıldönümü için, Piaggio grubu tüm zamanların en sevilen scooter’ına saygı duruşunda bulunarak, özel bir versiyonunu üretmiştir.
Vespa, uzun zamandır dünyanın bir çok yerinden yaratıcı yetenekleri kendine çekti ve ilham verdi. Böylelikle, Dior’dan Sean Wotherspoon’a kadar uzanan işbirliklerini ateşledi. 75 yaşının olgunluğunda bile, her zamanki gibi çağdaş, canlı ve pozitif bir yarın yaratma amacında rolünü oynamaya hazır. Makalenin başında da söylediğim gibi Piaggio Vespa Tarihçesi oldukça uzun oldu. Ama meraklısına uzun gelmez diye düşünüyorum. Kalın sağlıcakla.
Kaynak: Vespa.com.tr – Vespa.com
Yazılarımdan daha kolay haberdar olmak için Bloğuma Abone olabilirsiniz böylelikle yeni yazılarım otomatik olarak mail kutunuza iletilebilecektir. Ayrıca yazı aralarında bulunan ticari paylaşımlardan bir iki tanesini ziyaret ederseniz varlığımızı sürdürmemize ufakta olsa bir destekte bulunmuş olacaksınız. Bu konudaki hassasiyetiniz için şimdiden teşekkür ederim…
